تمركز و به دست آوردن
چگونه تمرکز کنیم؟
با نزدیک شدن به ایام امتحان و درگیر شدن دانش آموزان و دانشجویان با مطالب درسی، دغدغه و نگرانی آنها نسبت به این مساله افزایش یافته و بسیاری از آنها از این مساله شکایت دارند که نمی توانند تمرکز و توجه لازم را به متون درسی خود داشته باشند. لذا در این یادداشت سعی بر آن است که در مورد دلایل فقدان تمرکز در دانش آموزان و دانشجویان و همچنین روشهای مقابله با این مشکل، مطالبی را هر چند خلاصه در اختیار شما عزیزان قرار دهیم:
تمركز یك حالت پیچیده ذهنی است و نكته جالب توجه و طنز آمیزی كه در مورد تمركز می توان ذكر كرد این است كه هرچه بیشتر دربارة تمركز، فكر می كنید یا دربارة آن نگران می شوید، كمتر می توانید بر تكلیف فعلی خود متمركز شوید.همین نكته توضیح می دهد که چرا راهبردهایی كه به منظور افزایش تمركز تدوین یافته اند غالبا غیر قطعی و با متمركز شدن روی حذف عوامل مخل به مساله تمركز، می پردازند.
تحلیل دقیق اموری كه تمركز افراد را بر هم می زنند اغلب مؤثرترین گام جهت اصلاح و بهبود تمركزاست
هر چند برای اصلاح تمركز، راه حلهای كمی وجود دارد ولی خوشبختانه در مورد اكثر دانشجویان و دانش آموزان، چه مشكل در زمینه تمركز داشته باشند وچه نداشته باشند و بخواهند صرفا توانایی فعلی خود را افزایش دهند، گام اولی كه باید بردارند یكی می باشد .
تحلیل دقیق اموری كه تمركز افراد را بر هم می زنند اغلب مؤثرترین گام جهت اصلاح و بهبود تمركزاست .در اینجا خلاصه ای از عوامل مخل ارائه می شود تا زمینه ای برای فهم مشكل خاص شما به دست آید. به منظور دستیابی به جزئیات بیشتر دربارة چگونگی اصلاح تمركز، دانشجو یا دانش آموز می تواند با متخصصین ذی ربط تماس برقرار كند.
امور مخل در مطالعه و تمرکز
• محل مطالعه
بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان، مهم ترین عامل فقدان تمرکز خود را ناشی از شلوغ بودن و سر و صدای محیط می دانند و اغلب بخاطر سرو صدا، یا یك محیط نامناسب، در زمینه تمركزدچار مشكل می شوند . آشنایی با این مساله كه چگونه مكانی ساكت، راحت و رها از امور مخل برای مطالعه بیابیم یكی از ساده ترین و مؤثرترین شیوه های اصلاح تمركز است.
• حواسپرتی های ناشی از شرایط بدنی
خواب نامنظم، فعالیت ها وعادات غذایی نامناسب می تواند بدون تردید علت مشكلات تمركز باشد .ما تمایل داریم به عنوان بزرگسال، ارتباط میان سلامت جسمی وعملكرد هوشی را نادیده بگیریم . دستیابی به یك رژیم مناسب غذایی و رعایت آن می تواند عملكرد فیزیولوژیكی مغز شما را در بالاترین سطح حفظ كند . راهبردهای مدیریت زمان، تنظیم و برنامه ریزی وقت مانند برنامه ریزی زمان مطالعه بر مبنای اوج و افت توان جسمی، این اطمینان را به دست می دهد كه توانایی بدنی شما برای تمركز در بهترین شكل آن فراهم شده است .
دستیابی به یك رژیم مناسب غذایی و رعایت آن می تواند عملكرد فیزیولوژیكی مغز شما را در بالاترین سطح حفظ كرده و تمرکز شما را در سطح بهینه قرار دهد
• با خود صحبت كردن
خیلی های نمی دانند كه ما به هنگام انجام تكالیف از جمله هنگام مطالعه ،به شكل خاموش با خودمان صحبت می كنیم . صحبت با خود می تواند فعالیت ها و رفتارها را در ما برانگیزد و مورد تشویق قرار دهد، به سروسامان دادن آنچه بعدا انجام می دهیم كمك كند و همچنین از این طریق بر جریان پیشرفت خود نظارت پیدا می كنیم . ولی اگر همین گفتگوی با خویش بیش از اندازه ارزشیابانه یا انتقاد ی صورت گیرد بر تمركز اثر منفی می گذارد .آیا تا به حال تجربه نگارش یك مقاله را داشته اید كه در همان سطر اول آن گیر كرد ه اید و ناكام شده اید ؟مقصر اصلی سخت گیری بیش از حد شما بوده است. مقایسه توانایی خود با توانایی دیگران و انتظارات غلط داشتن یک ویراستار درونی است که می تواند مسئول شكل گیری یك گفتگوی منفی با خویش باشد.
با كمی تمرین شما می توانید یاد بگیرید هر خصیصه درونی مختل كننده خود را اداره كنید و در مورد مدت و كیفیت تمركزی كه باید داشته باشید به نتیجه مطلوب برسید .
• انگیزه
بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان كه از مشكلات تحصیلی رها هستند و در دانشگاه و مدرسه موفق می شوند اغلب توانایی شان را در اداره امور بر مبنای انگیزش خویش تعریف می كنند:
گاهی اوقات سخت گیریها دربارة درس مانند برخی گفتگو های درونی با خود از قبیل( تو باید در دانشگاه بودن را بخواهی ، تو باید بدانی چرا اینجا هستی ، و...) موجب مشكلاتی در زمینه تمركز می شود.
راهبرهایی كه در زمینه مقابله با مشكلات ناشی از حدت و شدت انگیزه ها وجود دارد از تمرین روی هدف گزینی ساده تا خود ارزیابی های مفصل را شامل می شود.
مشاوران تحصیلی در مدرسه و دانشگاه می توانند در مورد انتخاب درس و برنامة درسی ، رهنمودهای ارزشمندی را ارائه دهند تا شما مطالبی در زمینه مساله انگیزش تمركز به دست آورید.
• مشكلات شخصی
شما یكی از محدود افراد خوش شانس خواهید بود اگر توانسته باشیدمدرسه یا دانشگاه را بدون مقابله با مشكلات تحصیلی ناشی از مصائب شخصی بگذرانید. حتی امور معمولی چون قطع ارتباط با یك دوست می تواند یك اختلال جدی در توانایی تمركز ایجاد كند. در بیشتر موارد این امور مخل تمركز، كوتاه مدت هستند و توانایی تمركز به طور طبیعی به سرعت باز می گردد .موقعیتهای جدی یا خفیف ،كمك بیرونی را گاه لازم می گردانند. برخی دانش آموزان و دانشجویان دریافته اند اختصاص دادن زمانی به فكر كردن درباره یك مشكل می تواند به كاهش مشغله ذهن ا یشان كمك كند. وقتی متوجه می شوید كه نمی توانید تمركز داشته باشید به خودتان بگوئید در مورد این موضوع، ساعت 4 فكر خواهم كرد.آنگاه راس ساعت 4 یا هر زمان دیگری كه انتخاب كرد ه اید بنشیند و دربارة هرآنچه شما را ناراحت كرده فكر كنید . استفاده از راهبردهایی نظیراین به شما كمك می كند به سرزنش كردن خود بابت تمركز نداشتن پایان دهید وسریعا به كار خود برگردید.
منبع: پیام مشاور
تنظیم برای تبیان- مریم عطاریان
مقالات مرتبط